Podstawowe informacje o podstacjach — wszystko, co musisz wiedzieć o tych obiektach

Zgadnij, czym jestem. Podejmiesz wyzwanie? Na pewno tak. 

Możesz mnie zobaczyć przy drodze, gdy jedziesz do pracy. Albo gdzieś na szlaku podczas popołudniowej przejażdżki rowerem. Niektórzy widzą mnie nawet z okien swojego domu. Szczęściarze! Czym jestem? Zgadłeś(-aś) — albo na trop naprowadził Cię tytuł tego wpisu na blog — jestem podstacją. 

Nie ma nic piękniejszego, prawda? Spójrz tylko na ilustrację poniżej. Piękno w czystej postaci…

No dobrze, to żart. Ale czy nie ciekawi Cię, co kryje się w tym gąszczu urządzeń elektrycznych? Z pewnością tak.

A więc czym jest podstacja?

Podstacja to obiekt wchodzący w skład instalacji elektrycznej wysokiego napięcia, który służy do łączenia sieci dystrybucyjnej z systemami przesyłowymi z użyciem generatorów, obwodów, linii i innych urządzeń. 

Sieć dystrybucyjna jest też ostatnim elementem sieci elektroenergetycznej. Pomaga w dostarczaniu energii elektrycznej do domów i miejsc pracy poprzez obniżanie napięcia do bezpiecznego dla człowieka poziomu.

Podstacja zmienia poziom napięcia AC, pozwalając używać energii w całej sieci elektroenergetycznej. Może również przekształcać prąd AC (przemienny) w prąd DC (stały) i odwrotnie. Imponujące! Podstacje są zazwyczaj odgrodzone, co zapewnia im odrobinę prywatności. 

A może chodzi o ochronę ludzi przed wysokim napięciem? Nie wiem, jury wciąż tego nie rozstrzygnęło.

Wyłączniki stosowane w podstacjach chronią system dystrybucyjny przed wahaniami napięcia i wzrostem obciążenia, a ponadto monitorują przepływ prądu. 

Podstacje mogą się różnić wielkością. Te mniejsze mają często tylko jeden transformator, a te większe — dziesiątki łączników, transformatorów i innych urządzeń.
 

Do czego służą wszystkie te urządzenia?

Najważniejsze są transformatory, wyłączniki i łączniki. Zacznijmy od transformatorów. Odbierają one prąd o bardzo wysokim napięciu i przekształcają go tak, aby obniżyć napięcie do poziomu ułatwiającego wykorzystanie energii elektrycznej przez ludzi (np. 10 000 V). 

Wyłączniki i łączniki współpracują ze sobą, umożliwiając podstacji bezpośrednie sterowanie określonymi elementami systemu dystrybucyjnego i ich odłączanie.

To jednak nie wszystko. W podstacjach stosuje się zazwyczaj oszynowanie. To stalowe elementy składające się z przełączników, których rolą jest kierowanie energii elektrycznej do wielu różnych punktów. 

Jeśli nadarzy Ci się okazja do obejrzenia urządzeń w podstacji, możesz również zauważyć kondensator, który wyrównuje napięcie wyjściowe.

Ale pociąg jedzie dalej. (To powiedzenie raczej tu nie pasuje, prawda? Ale dobrze brzmi). W podstacjach stosuje się również inne elementy. 

Mogą one obejmować akumulatory, mierniki, rezystory, kable, skraplacze, dławiki i przekaźniki. A to dopiero początek. Lista urządzeń używanych w podstacjach jest wyjątkowo długa. Jeśli chcesz dowiedzieć się o nich więcej, przejdź tutaj.   

Czy wszystkie podstacje są jednakowe?

Nie. Podstacje można podzielić na trzy kategorie: podwyższające napięcie, obniżające napięcie i dystrybucyjne. Robi się ciekawie, prawda?

Zacznijmy od podstacji podwyższających napięcie. Nazwa mówi sama za siebie. Podstacja przesyłowa podwyższająca napięcie odbiera prąd z pobliskiego zakładu energetycznego, podnosi napięcie za pomocą transformatora i kieruje prąd dalej. 

Do rozdzielania prądu między linie przesyłowe używa się tu wspomnianego wcześniej oszynowania. Tego typu podstacje są szczególnie ważne, ponieważ im wyższe napięcie, tym efektywniej można przesyłać energię elektryczna.  

A do czego używa się podstacji przesyłowych obniżających napięcie? Łączą one ze sobą elementy sieci elektroenergetycznej i zwykle znajdują się w punktach przełączania. 

Jak sama nazwa wskazuje, tego rodzaju podstacje obniżają napięcie z poziomu przesyłowego do poziomu podprzesyłowego, przydatnego w zastosowaniach przemysłowych. 

Linie podprzesyłowe doprowadzają energię elektryczną do instalacji przemysłowych lub podstacji dystrybucyjnych.

Czas na wyjaśnienie, do czego służą podstacje dystrybucyjne. Zapewne tego nie wiesz, ale są to najczęściej spotykane podstacje. 

Podstacje dystrybucyjne znajdują się w pobliżu naszych domów, miejsc pracy i wszystkich innych obiektów, do których płynie prąd. 

Ich rolą jest dalsze obniżenie napięcia z linii przesyłowych lub podprzesyłowych, dzięki czemu można bezpiecznie doprowadzać energię elektryczną do wszystkich odbiorców. Niektóre podstacje dystrybucyjne znajdują się pod ziemią. Trudno je więc zauważyć.
 

-Meredith Kenton, Digital Marketing Assistant, Megger – Valley Forge