Güç kablosu arızalarını ve konumlarını etkili bir şekilde tespit etme
Güç kablosu arızaları birçok farklı biçimde gerçekleşebilir ancak bazılarını tespit etmek nispeten daha kolaydır. Kablo hattının bilindiği sokak aydınlatması sistemleri gibi basit ağlardaki kalıcı arızaların bulunması genellikle daha kolaydır. Öte yandan, nadir istisnalar haricinde güç kablolarındaki arızaları tespit etmek hiç basit değildir ve özellikle de yer altı kabloları için çok maliyetli olabilir. Birleşik Krallık'taki bir şehrin sokaklarında tek bir çukur kazmak bile on binlerce sterline mal olabilirken gömülü kablolara erişmek için yapılması gereken bir kazının maliyeti, mil başına 4 milyon £ gibi dudak uçuklatıcı rakamlara ulaşabilmektedir.
Peki, çözüm ne? Kablo arızalarını modern test ekipmanları kullanarak tanılayıp tespit etme çerçevesinde yapılandırılmış bir yaklaşım, çok daha verimli ve uygun maliyetli olacaktır. Haydi süreci gözden geçirelim.
1. Adım: İlk testler
Arıza tespit sürecinin ilk aşaması nispeten basittir. Süreklilik ve alçak gerilim direnç kontrolleri gerçekleştirerek bir arıza olduğunu teyit etmek. Bu noktada yüksek gerilim izolasyon testi uygulanması arızanın özelliklerini değiştirerek daha sonra yerini bulmayı zorlaştırabileceği için bundan kaçının.
2. Adım: Zaman alanı reflektometresi (TDR) kullanma
Arıza teyit edildiğinde bir sonraki adım, zaman alanı reflektometresi ile arızanın yerini belirlemektir. TDR, kablo üzerinden kısa, düşük gerilimli bir darbe gönderip darbenin arızadan geri yansımasının ne kadar sürdüğünü ölçer. Bu bilgi, arızanın test noktasından ne kadar uzakta olduğunu tahmin etmeye yardımcı olur. TDR'ler özellikle de açık veya kısa devre arızalarının tespitinde etkilidir.
Diğer testlere geçmeden önce bir referans izinin kaydedilmesinde yarar vardır. Canlı verilerle kayıtlı verilerin karşılaştırılmasını mümkün kılarak arıza durumundaki değişimlerin anlaşılmasına yardımcı olur.
3. Adım: Çift kanallı TDR'ler
Çift kanallı TDR adıyla bilinen bazı TDR'ler, iki kablo fazını aynı anda test edebilir. Bu da arızalı bir devreyi çalışan bir devreyle karşılaştırmayı kolaylaştırır. Megger CFL535G gibi çift kanallı TDR'ler gerilimli devreleri bile test edebildiğinden ek engelleme filtresi ihtiyacını ortadan kaldırır.
Temel seviye TDR'ler kompakt ve uygun maliyetli olmalarına rağmen arızaların önemli bir kısmını algılayabilirler. İleri seviye ekipmanlar satın almanın mümkün olmadığı nispeten küçük projeler için harika bir yatırımdır.
4. Adım: TDR arızayı bulamadığında
Arıza daha yüksek dirençliyse TDR sorunu algılayamaz. Bir çözüm, arıza özelliklerini değiştirmek için arızayı yakarak "koşullandırmaktır". Ne var ki bu yöntem sonraki testlerde komplikasyonlara neden olabileceğinden dikkat gerektirir.
5. Adım: Ark Yansıması ve Darbe Akımı Yöntemleri
Temel TDR teknikleri işe yaramazsa ark yansıması tekniği gibi daha ileri seviye yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemde, kablo üzerinden yüksek gerilimli darbeler gönderilir, bu da arızanın olduğu alanda geçici bir ark oluşmasına neden olur. Ark, kısa devre arızası gibi davranarak TDR'nin konumunu tespit etmesine olanak tanır.
Darbe akımı tekniği adlı bir diğer yöntemde, arızalı noktadan kıvılcım çıkmasını sağlayan yüksek gerilimli bir darbe kullanılır. Kıvılcım anında oluşan geçici sinyaller kablo boyunca ilerler ve bunların zaman aralıkları analiz edilerek arızanın ne kadar mesafede olduğu tahmin edilebilir.
6. Adım: Arıza konumunu işaretleme
Arızanın hangi mesafede olduğu belirlendikten sonra sıradaki zorluk, arızanın tam konumunu nokta atışı belirlemektir. Bu işlemde, kablodan yüksek gerilimli darbeler gönderen bir dalga jeneratörü (yaygın olarak bilinen adıyla thumper) kullanılır. Bu darbeler arıza konumunda bir kıvılcıma neden olur, bunun sonucunda da kulakla duyulabilen bir vurma sesi ve elektromanyetik bir alan oluşur. Bunlar özel alıcılar kullanılarak algılanabilir.
Gömülü kablolar için genellikle bir şok dalgası alıcısı kullanılır. Operatör cihazı kablo hattı boyunca hareket ettirerek ses ve elektromanyetik alanın en güçlü olduğu noktayı, yani arıza konumunu bulur.
7. Adım: Özel durumlar: Kanalların içindeki kablolar ve kısa devre arızaları
Ses dalgaları kanalda ilerlediği için tam konumun belirlenmesi zorlaştığından, kanalların içine yerleştirilen kablolardaki arızaların bulunması ustalık isteyebilir. Bu gibi durumlarda gömülü kabloyu kazıp çıkarmaktansa bir kısmını yenilemek daha uygun maliyetli olabilir.
Ayrıca her arızada vurma sesi çıkmaz. Örneğin, kısa devre arızaları kıvılcım oluşmasına neden olmadığından algılanacak bir ses veya elektromanyetik alan da olmaz. Böyle durumlarda TDR ile birlikte bir kablo yolu izleyicisi kullanılması arızanın hangi mesafede olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir ancak tam konumunu belirlemek daha da zorlaşır.
Kablo arızası konum tespit ekipmanlarına neden yatırım yapmalısınız?
Güç kablolarındaki arızaları bulmak zor olabilse de belirli bir çerçeveye göre yapılandırılmış bir arıza bulma yaklaşımıyla modern test cihazlarının bir arada kullanılması, süreci önemli ölçüde kolaylaştırabilir. Kablo arızalarıyla ilişkili olası arıza süresi ve kayıplar göz önünde bulundurulduğunda, en yeni arıza konum tespit ekipmanlarına yatırım yapmak akıllı ve uygun maliyetli bir karardır.
Son teknoloji kablo arızası algılama araçlarından oluşan ürün yelpazemiz, küçük arıza bulma araçlarından tutun bir kullanıcı arayüzünden çeşitli arızaları bulup tanımlamanıza olanak tanıyan bağımsız arıza bulma sistemlerine kadar, kablo arızalarını hızlı ve güvenli bir şekilde gidermek için ihtiyacınız olan her şeyi sağlar.
